Paprocie to jedne z najstarszych roślin na Ziemi. Pojawiły się około 360 milionów lat temu i podobnie jak skrzypy osiągały olbrzymie rozmiary. Obecnie istnieje ok 11 000 różnych gatunków paproci. Można je spotkać spotkać niemal we wszystkich strefach klimatycznych, poza pustynią oraz obszarami pokrytymi stale śniegiem. Te, które sprzedawane są jako rośliny doniczkowe pochodzą z regionów tropikalnych i subtropikalnych.

Paprocie należą do ulubionych roślin doniczkowych. W PRL-u w co drugim mieszkaniu można było spotkać paprotkę, można więc powiedzieć, że moda wróciła. Dziś jednak możemy wybierać pomiędzy wieloma różnymi gatunkami i odmianami, które mogą osiągać różne rozmiary, a ich liście mają rozmaite kształty i kolory. Oprócz walorów estetycznych rośliny te mają również pozytywny wpływ na zdrowie. Oczyszczają powietrze z toksycznych substancji obecnych w naszym domu, takich jak benzen, ksylen czy formaldehyd, który obecny jest w meblach, tapetach, wykładzinach, panelach podłogowych. Ponadto paprocie jonizują ujemnie powietrze, a dzięki intensywnej transpiracji i dużej powierzchni liści dobrze je nawilżają.

Paprocie dostępne na rynku

Dzięki dużej różnorodności z samych tylko paproci można stworzyć atrakcyjną wizualnie grupę roślin w dowolnym pomieszczeniu – mieszkaniu, biurze, recepcji. Na rynku hurtowym dostępnych jest wiele gatunków. Jednym z częściej uprawianych jest Nefrolepis wyniosły (Nephrolepis exaltata), który najbardziej przypomina klasyczną paproć. Ma mocno rozcięte, łukowato zakrzywione liście, które – w zalezności od odmiany – mogą być dłuższe, krótsze, pofalowane lub pierzaste. Do popularnych odmian należy ‘Bostoniensis’ o wyjątkowo długich liściach, ciekawie prezentuje się też mocno poskręcana ‘Emina’ czy dwukolorowy ‘Tiger’. Oprócz nefrolepisa jest też sporo innych gatunków, które znajdują zastosowanie jako rośliny ozdobne. Oto kilka z nich:

• Zdecydowanie wartym uwagi jest jest Asplenium nidus. Polska nazwa tego gatunku to Zanokcica gniazdowa. Jest epifitem, czyli rośliną rosnącą na innej roślinie. Pochodzi z rejonów zwrotnikowych, gdzie występuje na obszarach ciepłych i wilgotnych. Ciekawą odmianą jest ‘Crispy Wave’ o intensywnie zielonych, falujących liściach. Na rynku dostępne są również ciekawe odmiany gatunku Asplenium antiquum (Zanokcica stara), na przykład ‘Hurricane’ o węższych i pięknie pofalowanych liściach, czy ‘Leslie’, której końcówki liści przypominają pióropusz.
• Phlebodium aureum – Flebodium złociste, a tak na prawdę szaroniebieskie, bo taki kolor ma nalot pokrywający liście. Nazwa ma związek z kłączami, które są pokryte łuskami w złotym kolorze. Niestety nie jest to roślina łatwa w uprawie, co jednak nie przeszkodziło jej zdobyć dużą popularność. Wymaga zraszania i regularnego podlewania, ale nie lubi nadmiaru wody. Podłoże powinno być lekkie, próchnicze i zawsze lekko wilgotne. Najbardziej znaną odmianą jest ‘Blue Star’.
• Platycerium bifurcatum ma uroczą polską nazwę: Łosie rogi. Naturalnie występuje w tropikalnych lasach Australii i Indonezji. Jej liście wyglądają tak jak się nazywa – przypominają rogi łosia. Prezentuje się równie ciekawie jak flebodium, ale jest łatwiejsza w uprawie. We wnętrzach bardzo ładnie prezentuje się w wiszącym pojemniku i w takim najlepiej ją uprawiać.
• Humata Tyermanii to paproć, którą można spotkać dziko rosnącą na Wyspach Kanaryjskich. Jest niewielka, za to tworzy piękne kępki ciemnozielonych, pierzastych liści oraz włochate kłącza, które przywodzą na myśl odnóża tarantuli. Kłącza te wystają poza doniczkę tworząc intrygującą ozdobę.
• Adiantum, czyli Niekropień lub Złotowłos to paproć, której liście przypominają kształtem miłorząb. Jej łodygi są bardzo cienkie, a cała roślina sprawia wrażenie bardzo delikatnej. Jest niewielka i można ją wykorzystywać do kompozycji w szklanym słoiku. Jej jasnozielone pierzaste liście bardzo ładnie się prezentują. Gatunkiem ozdobnym jest Adiantum klinowate (Adiantum raddianum), na rynku znajdziemy z łatwością takie odmiany jak ‘Fragrans’ lub ‘Fritz Lüthi’ a także inne.

Na co zwrócić uwagę przy zakupie paproci

• Wielkość doniczki i rośliny muszą być proporcjonalne.
• Wybierając mix paproci na paletce warto poszukać zestawu bardziej zróżnicowanego.
• Rośliny muszą być odpowiednio wilgotne. Zwłaszcza małe doniczki szybko wysychają. Rośliny, które zostały przesuszone zrzucają liście, mają suche liście lub brązowe brzegi liści.
• Rośliny nie powinny mieć żółtych liści.
• Platycerium (Łosie rogi) ma oprócz zielonych liści także szarobrązowe liście płonne.
• Sprawdź, czy roślina nie jest zaatakowana przez szkodniki – np. wełnowce czy tarczniki.
• Podczas transportu i magazynowania temperatura musi wynosić co najmniej 12-15 °C lub więcej. W niższych temperaturach ważne jest, aby rośliny znajdowały się w rękawie, aby zapobiec uszkodzeniom spowodowanym zimnem, powodującym przebarwienia liści. W temperaturach powyżej 18°C istnieje ryzyko przesuszenia.

Wskazówki dotyczące pielęgnacji dla konsumentów

• Paprocie mogą stać w półcieniu, choć preferują stanowisko jasne, ale nigdy w pełnym słońcu.
• Podlewając nie należy moczyć liści, podłoże powinno być zawsze wilgotne.
• Paprocie dobrze sobie radzą w miejscach o dużej wilgotności, takich jak kuchnia czy łazienka.
• Jeśli paproć jest umieszczona w pomieszczeniu gdzie powietrze jest suche, umieść doniczkę w osłonce z wodą i kamieniami na dnie. Dzięki temu korzenie nie zgniją, a woda odparowując nawilży roślinę.
• Paprocie lubią regularne opryskiwanie i zamgławianie.
• Usuwaj żółte i suche liście.

Paprocie to rośliny, które z uwagi na bardzo dekoracyjne liście, wykorzystuje się również w bukietach i kompozycjach. Prezentując je do sprzedaży w kwiaciarni należy pamiętać, że nie powinny znajdować się na nasłonecznionej wystawie. Nowoczesnym sposobem na wyeksponowanie paproci jest umieszczenie różnych gatunków w rzędzie w identycznych słoikach – jak w laboratorium. Dla urozmaicenia można je poustawiać w donicach oraz podwiesić – w doniczkach lub w kulach z mchu (kokedama).