Wrocław na przestrzeni lat miał wiele oddolnych inicjatyw, które po latach nieraz urastały do wydarzeń wręcz piramidalnych. Mających ogromny wpływ na kulturę i sztukę nie tylko w samym Wrocławiu, czy Dolnym Śląsku, ale nawet w skali kraju.  Przykładem takiego działania jest Wrocławskie Święto Kwiatów, którego fenomen zapoczątkowany w 1961 roku przetrwał aż do początków lat 90. XX wieku.

Jednak mało kto wie, że było przykrywką dla obchodzonego wówczas komunistycznego Święta Odrodzenia Polski. Podczas gdy w uroczystościach organizowanych w innych miastach istotny był pierwiastek polityczny, na Dolnym Śląsku królowały kwiaty, które pozwalały choć na chwilę zapomnieć o szarej codzienności i polityce. Odbywało się ono zawsze 22 lipca i trwało przez trzy dni. Najważniejszym punktem była parada i festyny z licznymi atrakcjami dla mieszkańców Wrocławia. Jego inicjatorem był Lucjan Socha – propagator kultury i sztuki oraz miłośnik kwiatów. A co ciekawe nie doszłoby do skutku, gdyby nie widok przekupek barwiących w pośpiechu białe margaretki na czerwono, by uatrakcyjnić swoje bukiety. To właśnie zachowanie tych pań zirytowało Sochę i stało się impulsem do powstania Święta, które w pamięci wielu niesie ze sobą tylko pozytywne skojarzenia, a jemu dało pretekst do stworzenia wydarzenia, które z szacunkiem odnosiłoby się do kwiatów. Początkowo był to tylko jeden wóz wypełniony kwiatami. Z każdym kolejnym rokiem w związku z ogromnym zaangażowaniem mieszkańców Święto nabierało rozmachu do tego stopnia, że wystawy gromadziły tysiące odwiedzających. To pociągnęło za sobą chęć współorganizacji takich podmiotów jak: muzea, biblioteki i galerie sztuki, a także gospodarstwa i kombinaty ogrodnicze, instytuty naukowe, Towarzystwo Miłośników Róż lub Lilii i wiele innych. Królowały róże, lilie, goździki i liczne gatunki kwiatów polnych zrywanych przez mieszkańców specjalnie na tę okazję.

Kwiaty stawiano w wazonach, które podarowane przez najlepszych wrocławskich szklarzy wspaniale komponowały się na stojących w galeriach i kawiarniach kubikach, by w ten sposób połączył się świat florystyczny ze światem artystycznym. Bo artyści i graficy mieli niemały wpływ w jego przygotowania. Nie sposób wymienić wszystkich, ale na pewno warto wspomnieć osoby mające niemały wpływ na rozwój plakatu we Wrocławiu, czyli takie nazwiska jak: Roman Rosyk, Jan Jaromir Aleksiun, Eugeniusz Get Stankiewicz, Tadeusz Ciałowicz, czy diwę wrocławskiej grafiki użytkowej Mirosławę Bernat. Plakaciści swoją drogą, ale pytanie jaki udział mieli w nim artyści związani z awangardą wrocławską? Niemały! Bo Ci także angażując się w przygotowania projektowali identyfikację budując wokół niej nieraz całą scenerię Święta, czego przykładem mogą być liczne dekoracje parad, czy festynów. Lech Mrożek, Andrzej Dudek-Durer, albo Jan Bortkiewicz to nazwiska wrocławskiej awangardy, które angażowały się w przygotowania. Było ich znacznie więcej. Jednak nie sposób wymienić każdego z osobna, co ewidentnie świadczy o fenomenie zjawiska Wrocławskiego Święta Kwiatów.

Święto swoją drogą, ale trzeba też mieć na uwadze, że było ono niesłychanie wysoko finansowane przez państwo. Wynagrodzenia, które szły w parze były magnesem dla wielu artystów. Mieszkańców z kolei z pewnością przyciągały niecodzienne atrakcje takie jak chociażby zrzucane w tysiącach kwiaty z pokładu samolotu, tworzenie wież kwiatowych,  towarzyskie spotkania działkowców o nazwisku Kwiatkowski, pokazy taneczne, czy wyścigi kolarskie.

Reaktywacja Święta zaczęła się w 2017 roku w galerii Dizajn BWA Wrocław, gdzie na wystawie “Kwiaty Polskie” połączono dwie dziedziny – plakat i florystykę. Dwa zagadnienia, których wspólnym mianownikiem jest projektowanie. Towarzyszył temu festyn kwiatowy, który niejako stał się pretekstem do kolejnych edycji. Po tym sukcesie corocznie jest on powtarzany w barze “Czuła jest noc”. Tegoroczna edycja odbyła się 20 lipca i powiększyła się o kolejne punkty. Jak co roku powstał dedykowany specjalnie temu wydarzeniu plakat, który w oparciu o dawne realizacje nawiązywał do projektowej tradycji. Wykład o historii Wrocławskiego Święta Kwiatów przypomniał o jego fenomenie, pokaz archiwalnych zdjęć przywrócił atmosferę tamtych lat, z kolei kiermasz roślin uszczęśliwił niejednego kolekcjonera kwiatów. Jest ono współcześnie stopniowo odtwarzane, tak by ludzie młodszego pokolenia mogli usłyszeć o wrocławskim fenomenie, w którego centralnym punkcie rok w rok stały kwiaty.

Autorzy: Iwona Kałuża, Filip Marek

Filip MAREK – ogrodnik, florysta, nauczyciel i wykładowca. Ukończył ogrodnictwo na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu oraz studia podyplomowych z zakresu florystyki na SGGW w Warszawie. Wykłada rośliny ozdobne i florystykę we Wrocławiu, Poznaniu i Opolu. Specjalizuje się w roślinnych scenografiach, aranżacjach wnętrz i nasadzeniach miejskich. Szkoli i egzaminuje przyszłych ogrodników, architektów krajobrazu i florystów.  Jest autorem cyklu spotkań wokół roślin „Akademia Miejskiego Ogrodnika” (Strefa Kultury Wrocław) oraz kuratorem wystaw o tematyce związanej z historią polskiej florystyki („Kwiaty Polski” galeria Dizajn BWA Wrocław, „Salve!” Instytut Dizajnu w Kielcach). Współpracuje z najważniejszymi polskimi projektantami mody. Nagrodzony przez Prezydenta Wrocławia tytułem „30 kreatywnych” w kategorii kultura/sztuka/dizajn.

Iwona KAŁUŻA – absolwentka historii sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego oraz studiów podyplomowych Akademii Dziedzictwa w Krakowie. Na co dzień pełni funkcję producentki w jedynej w Polsce galerii szkła i ceramiki (SIC! BWA Wrocław). Kuratorka wielu wystaw m.in. “Mózgi elektronowe. Elwro i jego plastycy” (galeria Dizajn BWA Wrocław ) czy “Kwiaty Polskie” (galeria Dizajn BWA Wrocław ). Współpracowała kuratorsko m.in. przy wystawie “Salve!” o historii polskiego florysty i ogrodnika W. Salwy (Instytut Dizajnu w Kielcach). W jej polu zainteresowań badawczych jest historia powojennej architektury oraz dizajnu. Z chęcią angażuje się w liczne inicjatywy artystyczno-społeczne prowadząc spacery po Wrocławiu, przygotowując autorskie warsztaty tematyczne dla dzieci i dorosłych oraz inne inicjatywy ( np. Samonośne Uniwersalne Wystawy, warsztaty w Pracowni na Komuny Paryskiej 45, Przesuwanie – vol. 5, vol. 6 na Karłowicach).