Puya alpestris to roślina, która przyciąga uwagę swoim wyglądem i niezwykłymi cechami. Należy ona do rodziny bromeliowatych (Bromeliaceae), do której zalicza się m.in. popularną roślinę doniczkową – bromelię. Puya alpestris jest jednak znacznie większa od swojej kuzynki i osiąga nawet 3 metry wysokości. W trakcie kwitnienia, które zdarza się raz na kilka lat, wyrasta z niej wysoka łodyga, na której rozwijają się liczne dzwonkowate kwiaty o niesamowitym, metalicznym, turkusowym kolorze, który wspaniale kontrastuje z pomarańczowymi pylnikami. Ze względu na pokrój i kolor kwiatów roślina ta nazywana jest “Szafirową Wieżą”.

Szafirowa wieża w naturze

Puya alpestris pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie występuje naturalnie w Andach w krajach takich jak Chile, Peru, Argentyna i Boliwia. Rośnie w ekstremalnych warunkach, na skalistych stokach gór, w miejscach o silnym nasłonecznieniu i niskiej wilgotności powietrza. W naturze pełni ważną rolę w ekosystemie, zapewniając pożywienie i schronienie dla wielu gatunków zwierząt, w tym dla kolibrów, które odwiedzają jej kwiaty w celu złożenia jaj. Jest też źródłem wody dla ptaków i innych zwierząt, dzięki temu, że liście rośliny są w stanie zatrzymać i skondensować parę wodną z mgły.

Możliwości uprawy w Polsce

Ze względu na swoje piękne kwiaty i egzotyczny wygląd, puja ta stała się popularna wśród hodowców roślin na całym świecie. W Polsce można kupić jej nasiona, jednakże, z powodu specyficznych wymagań względem warunków klimatycznych i glebowych, uprawa może być trudna i wymagająca. W ogrodzie jest to niemożliwe, jedynie w domowej donicy, ewentualnie, w okresie letnim, na balkonie lub na tarasie.

Puya alpestris rośnie naturalnie w górach Ameryki Południowej i wymaga specyficznych warunków do uprawy. Potrzebuje dobrze drenowanego i przepuszczalnego podłoża o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym. Najlepiej nadaje się mieszanka ziemi ogrodniczej z torfem i perlitu, co zapewni roślinie odpowiednią dawkę składników odżywczych i wilgoci. Ważne jest również zapewnienie roślinie odpowiedniej ilości światła i wilgoci. W okresie letnim roślina potrzebuje regularnego podlewania i nawożenia, zaś zimą wymaga mniejszej ilości wody i jest w stanie przetrwać w temperaturze około 10 stopni Celsjusza.

Ciekawostki związane z pują w tradycji ludowej Chile

Roślina ta od wieków odgrywa ważną rolę w tradycji ludowej Chile. Indianie andyjscy wykorzystywali ją w celach leczniczych i kosmetycznych, a także w rytuałach religijnych. Według wierzeń, jej kwitnienie zapowiada nadchodzące dobre czasy i obfitość. Puya alpestris jest także bardzo ceniona przez lokalnych mieszkańców, którzy od wieków z włókien rośliny wykonują maty i torby. Rdzenne ludy często używają ostro zakończonych liści jako igieł do szycia.

Według chilijiskiej legendy, Puya alpestris jest również znana jako “Wak’a”, co oznacza “święte miejsce” w języku quechua. Według tej legendy, Wak’a jest strażnikiem i opiekunem zwierząt i roślin w Andach. Wierzono, że jeśli ktoś zrobi krzywdę zwierzętom lub roślinom, Wak’a będzie się mścił, a osoba ta będzie cierpiała na nieszczęścia i choroby.

Roślina jest również istotnym elementem w kulturze Mapuche, rdzennej ludności zamieszkującej południowe Chile. Indianie Mapuche używają jej kwiatów jako ofiary dla bóstwa deszczu, aby zapewnić urodzaj w uprawach. Wykorzystują też sok z jej liści jako barwnik do malowania ciała. Sok ten ma intensywnie czerwony kolor i jest używany do malowania rąk, nóg i twarzy podczas ceremonii religijnych i kulturowych.

Warto też wspomnieć, że w tradycyjnej medycynie chilijskiej, roślina ta była stosowana jako środek przeciwzapalny, przeciwbólowy oraz jako środek łagodzący skutki ukąszeń węży.