Tulipany należą do bardzo popularnych cebulowych roślin ogrodowych. Uprawiane są w Europie od ponad 400 lat. Dzisiaj nadal budzą emocje, choć już nie takie, jak na początku XVII wieku. Za jedną cebulę tulipana o pstrych kwiatach płacono wówczas krocie, równowartość kamienicy w Amsterdamie.

Tulipan należy do bylin (rośliny wieloletnie zielne), choć tworzy cebule jednoroczne. Sadzi się je w zależności od przebiegu pogody, między 20 września, a 15 października. Ciepła jesień zmusza do wybrania terminów październikowych. Możliwe jest wtedy uzyskanie temperatury gleby 9^oC, optymalnej do ukorzeniania się cebul, umieszczonych na głębokości odpowiadającej ich trzykrotnej wysokości. Do czasu nadejścia mrozów cebule muszą wykształcić system korzeniowy, decydujący o dobrym zimowaniu.

Zazwyczaj na początku marca (czasami wcześniej) zaczynają ukazywać się liście. W zależności od odmiany różnią się one szerokością, długością i barwą. Liście w większości pokryte nalotem woskowym mają odcień szary, czy nawet niebieskawy. U nielicznych odmian liście mogą być intensywnego zielonego koloru, z białym albo żółtym obrzeżeniem lub z purpurowobrązowym rysunkiem.

Pod koniec marca rozpoczyna się kwitnienie niektórych tzw. botanicznych tulipanów. Wiele z nich charakteryzuje się niskim wzrostem i wzorzystymi liśćmi. Od połowy kwietnia do połowy maja kwitnie większość odmian tulipanów (szacuje się, że jest około 10 tysięcy odmian, niektóre źródła podają nawet 15 tysięcy). Różnią się one wysokością (od 10 do 80 cm) oraz wielkością, kształtem i wypełnieniem kwiatów. Oprócz odmian o typowym kształcie spotyka się kwiaty o często udziwnionym wyglądzie. Tulipany liliokształtne mają zaostrzone listki okwiatu (tzw. płatki), odchylające się na wierzchołku na zewnątrz. W grupie tulipanów strzępiastych kwiaty są wcinane na brzegu, a u papuzich pofalowane i pokarbowane. Poza tym jest dużo odmian o kwiatach pełnych.

Paleta barw kwiatów jest bardzo szeroka. Nie spotyka się jedynie koloru niebieskiego, mimo że niektóre odmiany mają nazwę ‘Blue Parrot’ lub ‘Blue Heron’. Nie ma też tulipanów o czarno zabarwionych kwiatach. Tym kolorem określa się tulipany mające kolor ciemnowiśniowy lub ciemnofioletowy.

W czasie kwitnienia widoczne są anomalie, m.in. w postaci pstrych kwiatów, które były bardzo cenne 400 lat temu w Holandii. Pstrość powstaje u roślin z jednolicie zabarwionymi kwiatami. Jest to choroba spowodowana przez wirusy, przenoszone na inne rośliny poprzez owady lub w czasie cięcia kwiatów. Wirusy wpływają także na zahamowanie wzrostu, a nawet degenerację roślin. Z tego względu rośliny z kwiatami o zmienionej barwie należy usunąć wraz z cebulą (nie nadają się do kompostowania).

Zanim zakończy się kwitnienie należy usunąć kwiaty. Zabieg ten, nazywany ogławianiem, robi się ręcznie, wyłamując kwiaty w części szczytowej łodygi. Zapobiega się wówczas tworzeniu nasion kosztem przyrastających nowych cebul, tworzących się w miejsce zamierającej, a posadzonej jesienią cebuli matecznej. Konieczne do odżywiania nowych cebul są liście. Z tego względu nie wolno ich usuwać po kwitnieniu. Jeżeli tnie się kwiaty do wazonu, to także należy pozostawić na roślinie jak najwięcej liści.

Ogłowione kwiaty pod koniec kwitnienia nie muszą być wyrzucane. Holendrzy od wielu lat wykorzystują je do tworzenia parady kwiatowej. Odbywa się ona corocznie w trzecią sobotę kwietnia. Termin ten jest zmieniany, gdy wypada w sobotę przed Wielkanocą. W paradzie bierze udział około 20 platform z wielkimi formami ze styropianu, w który haftkami wpina się ogłowione kwiaty. Tematyka wydarzenia jest corocznie inna. W paradzie biorą udział także inne pojazdy ozdobione kwiatami ciętymi. Trasa obejmuje około 40 km od Nordwijk do Haarlem.

Z ogłowionych kwiatów powstają w Polsce kolorowe dywany, które można podziwiać w Poznaniu, a wcześniej tworzono je w Bydgoszczy. W tym roku (2019) Poznański Oddział Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Ogrodnictwa przygotował siódmą edycję wydarzenia. Z kwiatów usypanych na trawniku przed Operą powstał wzór upamiętniający setną rocznicę utworzenia Uniwersytetu Poznańskiego.

Wegetacja tulipanów kończy się zazwyczaj pod koniec czerwca. Należy wtedy wykopać cebule i lekko podsuszyć w ciepłym i przewiewnym miejscu. Następnie usuwa się resztki cebuli matecznej i korzeni oraz oddziela nowo powstałe cebule. Do czasu jesiennego sadzenia pozostawia się je w przewiewnym pomieszczeniu o temperaturze 18-20^oC. Wyjątek od reguły corocznego wykopywania stanowią odmiany, u których cebule potomne tworzą się mało licznie. Należą do nich np. tulipany botaniczne. W ogrodach przydomowych często pozostawia się cebule w ogrodzie na kilka lat. Rośliny wtedy zbyt silnie zagęszczają się , mniej licznie kwitną i są gorszej jakości.

Przechodzenie przez tulipany dwóch okresów spoczynku – letniego i zimowego – jest wynikiem ich pochodzenia. Gatunki, od których wywodzą się obecne odmiany, dziko rosną w Azji na obszarach stepowych. Zatem w ogrodach tulipany najlepiej rozwijają się, gdy wiosna jest chłodna i wilgotna, a lato suche. W czasie krótkiej wegetacji (marzec-czerwiec) należy zadbać o ich regularne podlewanie i najlepiej dwukrotne nawożenie. Gleba, w której rosną powinna być niezbyt zwięzła, a stanowisko słoneczne.

Tulipany komponuje się najczęściej sadząc w grupach pośród bylin kwitnących latem lub jesienią. Gdy zaschną liście tulipanów, po wykopaniu lub pozostawieniu w glebie cebul, byliny okryją puste miejsca .

Znając te podstawowe zasady uprawy tulipanów, można będzie je podziwiać przez wiele lat w ogrodzie.