Oczar japoński (Hamamelis japonica) jest niewielkim krzewem pochodzącym z Japonii. Kwitnie w stanie bezlistnym zimą i na przedwiośniu, w zależności od przebiegu pogody. Delikatne, o wąskich płatkach kwiaty są złote i słodko pachną. Liście i owoce są podobne do leszczyny, dlatego oczary nazwane są potocznie leszczyną czarownicy czy orzechami czarnoksiężnika. Jesienią liście pięknie się przebarwiają na kolor żółtoczerwony. Obok oczaru japońskiego w uprawie spotyka się wiele kolorowych odmian oczaru pośredniego oraz oczar omszony. Wartym uwagi jest także oczar wirginijski, który kwitnienie w niezwykłym terminie, bo późną jesienią. Owoce oczarów, które z punktu botanicznego nazywane są torebkami, gdy dojrzeją nagle otwierają się, a nasiona są wyrzucane na odległość kilku metrów. Zjawisko to nazywamy autochorią.
Rarytasem w ogrodzie ze względu na porę kwitnienia jest leszczynowiec skąpokwiatowy (Corylopsis pauciflora) należący do tej samej rodziny co oczary. Krzew ten pochodzi z Dalekiego Wschodu i jest niewielki, osiąga do 1,5 m. Kwitnie bardzo wcześnie. Kwiaty są lekko pachnące, żółtozielone. Wiszą jak dzwoneczki na bezlistnych pędach. Gatunek Corylopsis spicata jest większy, posiada dłuższe kwiatostany i kwitnie później.
Po ustaniu silnych mrozów robią wrażenie kwitnące pędy kaliny wonnej (Viburnum farreri). Gatunek rośnie w naturze na północy Chin. Jest krzewem zrzucającym liście na zimę. Pąki kwiatowe barwy różowej rozwijają się w białe, bardzo słodko pachnące kwiaty. Jesienią krzewy ozdobne są z czerwonofioletowych liści. Czasami kalina wonna zawiązuje czerwone owoce – kuliste pestkowce. Szczególnie atrakcyjną jest również kalina bodnantska ‘Dawn’ (Viburnum × bodnantense) otrzymana w wyniku skrzyżowania kaliny wonnej i wielkokwiatowej. Posiada kwiaty o ciemnoróżowych pąkach, które rozwinięte tworzą burzę kwiatów.
Niezwykle rzadkim gatunkiem uprawianym w ogrodach jest także zimokwiat wczesny (Chimonanthus praecox) pochodzący z Chin. Zakwita pod koniec zimy. Kwiaty są jasnożółte, wewnątrz purpurowe. Mają około 3 cm średnicy i mocno pachną. Dobrze rośnie tylko w zacisznych i ciepłych miejscach.
Tekst: Piotr Salachna, Janusz Wilas
ZUT Szczecin
Literatura
Stachak A. i in. 2000. Zieleń Szczecina. Ilustrowany przewodnik dendrologiczny. Zima, wiosna, lato, jesień w 450 fotografiach. Oficyna InPlus, Szczecin.
Der Lorberg Katalog. 2013. H. LORBERG BAUMSCHULERZEUGNISSE GmbH & Co
Profesor Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Założyciel i kierownik Podyplomowych Studiów Florystyka na Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie, doktor z zakresu roślin ozdobnych, dyplomowany mistrz florystyki, międzynarodowy sędzia florystyki.
