Wielkie polowanie… czyli o owadożernych zielonych pułapkach, czyli jak przetrwać w trudnych warunkach gdy brakuje pokarmu. Świat roślin to ogromna liczba różnorodnych gatunków, które wielokrotnie nas zachwycają i wzbudzają zaciekawienie. Niewątpliwie takimi gatunkami są rośliny owadożerne. Rośliny te rosnąc na ubogich w składniki pokarmowe glebach musiały się wyspecjalizować w...
Wielkie polowanie… czyli o owadożernych zielonych pułapkach, czyli jak przetrwać w trudnych warunkach gdy brakuje pokarmu. Świat roślin to ogromna liczba różnorodnych gatunków, które wielokrotnie nas zachwycają i wzbudzają zaciekawienie. Niewątpliwie takimi gatunkami są rośliny owadożerne. Rośliny te rosnąc na ubogich w składniki pokarmowe glebach musiały się wyspecjalizować w pozyskiwaniu pokarmu z innego źródła. Stały się owadożerne, dzięki tej zdolności brak składników w glebie nie był już dla nich problemem. Roślin owadożernych jest wiele. Przede wszystkim są to rosiczki – na pewno doskonale każdemu znane, muchołówki, dzbaneczniki czy mniej znane kapturnice, heliamfory czy pływacze. Rośliny te różnią się między sobą nie tylko wyglądem, na co wskazują nam także ich nazwy, ale przede wszystkim sposobami i zdolnościami do wabienia i „łapania” owadów. Jedne wabią swoje ofiary pięknymi przebarwieniami, inne olejkami eterycznymi, co w konsekwencji prowadzi do usidlenia osobnika, a następnie „skonsumowania”.
Te nietypowe dla naszych okiennych parapetów rośliny nie są jednak łatwe w uprawie, jak by się wydawało po przeczytaniu tego krótkiego wstępu o nich. Wymagają one od nas niejednokrotnie więcej opieki i uwagi – same owady im nie wystarczą. Postaram się przybliżyć pokrótce ich wymagania uprawowe, będą się one nieco od siebie różniły.
Często błędnie nazywane rosiczkami, muchówkami czy muchołapkami.
Mają bardzo wrażliwy system korzeniowy, więc nie wskazane jest podlewanie roślin poprzez zalewanie. Właściwe jest stosowanie podsiąkania gleby czyli wodę należy wlewać do podstawki, można również delikatnie zraszać same rośliny. Muchołówki lubią słońce, a więc najlepsze są parapety o wystawie południowej. Optymalną temperaturą do prowadzenia uprawy jest 20°C, choć roślina radzi sobie również w nieco niższych i wyższych temperaturach, równie dobrze. Należy pamiętać o czasie spoczynku roślin, podczas którego należy zapewnić im niższą temperaturę około 15°C. Dodatkowo od wiosny do jesieni można wystawiać rośliny na dwór. Pamiętać należy również o odpowiednim Ph podłoża – kwaśne Ph(3 do 5) – mieszanka kwaśnego torfu lub kwaśny torf w połączeniu z piaskiem.
foto: Paulina Świderska
foto: floradania.dk
Czasem mylone z dzbanecznikami. Kapturnice również nie lubią zalewania, więc należy je podlewać poprzez podsiąkanie, a także delikatne zraszać, ponieważ zbyt suche powietrze nie służy im i prowadzi do zasychania dzbanów. Kapturnice najlepiej rosną przy 12 godzinnym dniu, dlatego przy krótszym dniu zalecane jest doświetlanie roślin. Kapturnice dobrze rosną w dość szerokim zakresie temperatur, jednakże optymalną jest 20°C. Najlepszym podłożem jest mieszanka torfu z piaskiem, ale rośliny równie dobrze rosną w samym torfie. W przypadku kapturnic należy pamiętać o zapewnieniu zimowego spoczynku, poprzez obniżenie temperatury (0°C -15°C), ograniczenie podlewania i dostępu światła.
foto: Paulina Świderska
foto: floradania.dk
foto: Paulina Świderska
Warto zaznaczyć, że w Polsce rosiczki występują na naturalnych stanowiskach: rosiczka okrągłolistna, rosiczka pośrednia oraz rosiczka długolistna. Należy również zaznaczyć, że każdy z gatunków ma nieco inne wymagania uprawowe. Poniżej recepta ogólna na powodzenie w ich domowej uprawie. Podlewamy tak jak poprzednie opisane dwa rodzaje, czyli poprzez podsiąkanie oraz lekkie zraszanie roślin. Jeśli zapewnimy im dobre nasłonecznienie to odwdzięczą się pięknym wybarwieniem, w gorzej oświetlonych miejscach również będą rosły, ale nie będą tak zachwycały. Rosiczki najlepiej sadzić do torfu kwaśnego o wysokiej klasie czystości. Rośliny rosną dobrze w szerokim zakresie temperatur 15-30°C.
foto: floradania.dk
Wyróżnia się podział na grupę górską oraz nizinną. Różnią się one od siebie wymaganiami uprawowymi. Dzbaneczniki górskie są trudniejsze w uprawie, ze względu na wymagania wahań dobowych temperatur . W przypadku roślin z grupy nizinnych wystarczy zapewnić temperaturę w granicach 20-30°C, wahania między dniem, a nocą nie mają znaczenia. Podlewamy rośliny od góry utrzymując podłoże wilgotne, ale nie mokre. Należy pamiętać o zraszaniu roślin, ponieważ preferują wyższą wilgotność powietrza. Dlatego można je uprawiać z powodzeniem w terrariach czy szklarniach w towarzystwie innych roślin. Stanowisko dla dzbaneczników powinno być jasne, z dużą ilością rozproszonego światła – czyli najlepiej wybrać wschodnie lub zachodnie wystawy okienne. Jeśli zdecydujemy się na południową musimy pamiętać o osłanianiu roślin, aby „czuły się dobrze”. Podłoże zalecane do uprawy dzbaneczników powinno być przepuszczalne. Z powodzeniem można zastosować torf z perlitem.
foto: floradania.dk
foto: Paulina Świderska
foto: Paulina Świderska
Wymagają wilgotnego podłoża, dlatego najlepiej rosną w podłożu przepuszczalnym. Możemy je również uprawiać sadząc w mchu lub mchu z perlitem. Nie podlewamy roślin od góry, aby nie zalać. Rośliny te wymagają bardzo wilgotnego powietrza, a więc jest wskazane częste ich zraszanie. Wymagają także dużej ilości intensywnego światła, najlepiej przez 12-14 godzin. Rosną świetnie przy temperaturze 20-25°C, jednak nocą zaleca się zapewnienie spadku temperatury do mniej więcej 15°C, jednakże część gatunków radzi sobie przy mniejszych spadkach temperatury w nocy.
By alexlomas – Heliamphora nutansUploaded by berichard, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10902700
foto: By Andreas Eils – own work by Andreas Eils, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1671989
Są roślinami wodolubnymi. W Polsce występuje pływacz zwyczajny, który był objęty ochroną prawną do 2014r. Pływacze lubią obfite podlewanie, najlepiej czują się w uprawie wodnej czyli stojącej wodzie, dlatego można utrzymywać poziom wody utrzymujący się na równi z doniczką , której rośnie nasza roślina. Nie mają większych wymagań świetlnych, ani temperaturowych. Głównym kryterium powodzenia uprawy jest zapewnienie stałej wysokiej wilgotności podłoża.
By Przykuta – Own workThis photo of Kashubia, Pomerelia and Żuławy Wiślane was taken during Wikiekspedycja 2010 set up by Wikimedia Polska Association, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11077364
By Jason Hollinger – Common BladderwortUploaded by Amada44, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=24214951
Świat roślin owadożernych jest bardzo interesujący. Jak po opisach kilku rodzajów można wywnioskować, że rośliny te występują w różnych stanowiskach naturalnych, stąd różnice w wymaganiach uprawowych. Powodzenia w parapetowych uprawach roślin owadożernych.
Magister inżynier ogrodnictwa, aktualnie doktorantka na Wydziale WOBiAK SGGW w Warszawie, w katedrze roślin warzywnych i leczniczych. Od dziecka związana z branżą ogrodniczą. Interesuję się nowinkami ogrodniczymi oraz makrobiotyką. Swój wolny czas najchętniej spędza wśród natury, podziwiając jej piękno. Kocha kwiaty, a szczególności peonie, które kolekcjonuje w swoim ogrodzie. Częsty gość wystaw, wykładów i różnego typu imprez związanych z zieloną branżą.
